Misją Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu jest
poznawanie, dokumentowanie, chronienie i popularyzacja dziedzictwa przemysłowego.
Poprzez przybliżanie kultury górniczej Muzeum kształtuje tożsamość Województwa Śląskiego, w którym przenikają się czynniki lokalne i globalne.
Poprzez zachowanie, rewitalizację i adaptację dziedzictwa przemysłowego na cele naukowe, kulturowe, edukacyjne i turystyczne Muzeum troszczy się o zrównoważony rozwój regionu.
Muzeum Górnictwa Węglowego jest największą i najważniejszą instytucją turystyczno-kulturalną w Zabrzu. Obecnie w jego skład wchodzi Kopalnia Guido oraz kompleks Sztolnia Królowa Luiza, składający się z wyrobisk kopalni „Królowa Luiza” i zrewitalizowanego zabrzańskiego odcinka Głównej Kluczowej Sztolni Dziedzicznej oraz Wieża Ciśnień. Wszystkie te obiekty, po kompleksowej rewitalizacji są jednymi z najciekawszych atrakcji turystycznych Śląska.
Muzeum posiada bogatą ofertę turystyczną i muzealną, zorientowaną przede wszystkim na odkrywanie górniczego dziedzictwa regionu. Na zwiedzających czekają trasy najgłębszej udostępnionej dla ruchu turystycznego kopalni węgla kamiennego na świecie, a w nich wiele atrakcji, związanych zarówno ze współczesnym, jak i historycznym górnictwem.
Muzeum prowadzi także działania o charakterze kulturalnym i edukacyjnym, organizując koncerty, przedstawienia teatralne, imprezy plenerowe i uroczystości związane z górnictwem, a także lekcje dla młodzieży szkolnej, realizowane w podziemiach autentycznej kopalni.
Dzięki środkom pozyskanym z funduszy Unii Europejskiej i innych, Muzeum co roku realizuje szereg ambitnych zadań inwestycyjnych, m.in. takich jak udrożnienie Sztolni Kopalni Królowa Luiza oraz rewitalizacja podziemnych wyrobisk kopalni Guido, naziemnych obiektów Kopalni Królowa Luiza i Wieży Ciśnień. Dzięki tym działaniom zostały oddane do użytku atrakcyjne obiekty turystyczno-kulturalne, takie jak Warsztat Mechaniczny, Hala Pomp czy Komora Kompresorów w kopalni Guido, oraz przebiegająca pod miastem Główna Kluczowa Sztolnia Dziedziczna. Sztolnia jest najdłuższym tego rodzaju obiektem w Europie i prawdziwą perłą na szlaku zabytków techniki.
Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu, jest liderem w zakresie dokumentowania i dbałości o dziedzictwo niematerialne związane z regionem śląskim, czego przykładem było zainicjowanie i koordynowanie procesu wpisania na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego tradycji górniczych: obchodów barbórkowych i tradycji górniczych orkiestr dętych.
Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu jest instytucją kultury Miasta Zabrze współprowadzoną przez Samorząd Województwa Śląskiego. Obiekt należy do Szlaku Zabytków Techniki województwa śląskiego. Jest także członkiem Europejskiego Szlaku Dziedzictwa Przemysłowego (ang. European Route of Industrial Heritage, ERIH).